تاثیر طرح توجیهی در ارائه راهکار های کاهش اثرات منفی تراکم بالا
شهرسازی مدرن با چالش‌های بسیاری همراه است که یکی از مهمترین آن‌ها، افزایش تراکم شهری میباشد. ایده افزایش تراکم بر این استوار است که تراکم بالا میتواند بسیاری از مسائل موجود در ارتباط با محدودیت ها به ویژه زمین و هزینه هارا حل و در این راستا از هدر رفتن زمین به عنوان عامل اصلی طبیعی و حیاتی توسعه شهرها جلوگیری نماید. توجیه دیگر افزایش تراکم مربوط به مسائل اقتصادی است، در واقع تراکم های پایین منجر به افزایش هزینه زیرساخت های شهری میشود و این امر هزینه خدمات را نیز افزایش میدهد.
اما علی رغم آثار مثبت تراکم زیاد، انتقاداتی نیز بر آن وارد است مانند کاهش معیارهای زندگی در ارتباط با رفاه عمومی جامعه، آثار زیست محیطی، افزایش ترافیک و … میباشد. در این بین، طرح هایی مثل طرح توجیهی افزایش تراکم به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی برای مدیریت و کاهش اثرات منفی افزایش تراکم نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. این طرح‌ها به سیاستگذاران، معماران و برنامهریزان شهری کمک میکند تا ضمن استفاده بهینه از فضای محدود شهری، با ارائه راهکارهای کارآمد، از اثرات نامطلوب ناشی از تراکم بیش از حد جلوگیری کنند.
در ادامه مقاله با شارمند جهت بررسی اثرات منفی افزایش تراکم و راهکارهای مناسب مشاوران و برنامه ریزان شهری همراه باشید.
پیشگیری از کاهش کیفیت زندگی
طرح های مسکونی با تراکم بالا میتوانند به علت ازدحام زیاد و پرسر و صدا بودن، محیط مناسبی برای رشد انسان ها نباشد و منجر به کاهش کیفیت زندگی شود. طرح توجیهی افزایش تراکم میتواند با ارائه راهکارهایی برای توزیع مناسب تراکم در مناطق مختلف شهر و استفاده بهینه از فضاها، از ازدحام بیش از حد در مناطق مرکزی شهر جلوگیری کند. ایجاد مناطق با کاربری‌های چندگانه، افزایش دسترسی به خدمات ، بهبود سیستم‌های حمل و نقل عمومی از جمله راهکارهایی است که در این طرح‌ها برای بهبود کیفیت زندگی پیشنهاد میشود.
حفظ و ارتقا فضای سبز و محیط زیست
یکی دیگر از چالش های افزایش تراکم در شهرها، آسیب های زیست محیطی ناشی از کمبود فضاهای سبز میباشد؛ این امر باعث آلودگی هوا در شهرها و مسائلی زیست محیطی دیگر میشود. راهکار طرح های توجیهی در کاهش این اثرات بسیار موثر است. به‌طور مثال، استفاده از بام‌های سبز، دیوارهای سبز و فضاهای عمومی کوچک اما کارآمد، از جمله پیشنهادهایی است که میتواند کیفیت زندگی شهری را ارتقا دهد و از اثرات منفی زیست محیطی بکاهد.
مدیریت بهینه منابع و زیرساختها
با افزایش تراکم، نیاز به زیرساخت‌های جدید مانند شبکه‌های حمل و نقل، تأسیسات آبرسانی و فاضلاب افزایش می‌یابد. طرح توجیهی افزایش تراکم با بررسی جامع شرایط موجود، میتواند راهکارهایی برای توسعه این زیرساختها با هزینه‌های مناسب و بهره وری بالا ارائه دهد. این امر از ایجاد فشار بیش از حد بر زیرساخت های موجود جلوگیری کرده و کیفیت خدمات را برای ساکنان حفظ میکند.
تشدید تراکم ترافیک، مشکلات پارکینگ و افزایش تصادفات ترافیکی ،ایجاد ازدحام پیاده و ازدحام در تسهیلات حمل ونقل عمومی، محدودکردن فرصت‌های تفریحی، کاهش دسترسی به فضای باز عمومی و ایجاد استرس روانی ازجمله معایب تراکم های بالا هستند که میتواند تأثیرات بدی را بر ابعاد مختلف کیفیت ساکنین بگذارند. طرح های توجیهی میتوانند با پیشنهاد راهکارهایی برای توسعه سیستم های حمل و نقل عمومی، ارتقای پیاده راه ها و مسیرهای دوچرخه، و همچنین ایجاد سیاست های پارکینگ هوشمند، از مشکلات ترافیکی بکاهند و تردد شهری را بهبود بخشند.
نتیجه
با توجه به موارد گفته شده، طرح توجیهی افزایش تراکم در شهرسازی به عنوان یک ابزار مهم برای کاهش اثرات منفی افزایش تراکم در مناطق شهری عمل میکند. این طرح ها با ارائه راهکارهای جامع، به بهبود بهره وری زمین و منابع شهری کمک کرده و به توسعه پایدار شهری یاری می رسانند. افزایش تراکم، با مدیریت درست، میتواند به بهبود کیفیت زندگی از طریق بهبود زیرساخت ها و دسترسی به خدمات عمومی منجر شود. همچنین، این طرح ها به کاهش تخریب محیط زیست و بهینه سازی حمل ونقل عمومی کمک میکنند. به طور کلی، طرح توجیهی افزایش تراکم، بستر مناسبی برای توسعه متوازن و پایدار شهرها را فراهم میکند که همراه با رشد جمعیتی، نیازهای اجتماعی و زیست محیطی را نیز پاسخ میدهند.
منابع:
عزیزی، محمدمهدی؛ آراسته، مجتبی، تبیین پراکنده روی شهری بر اساس شاخص تراکم ساختمانی، 1390حیدرزاده، احسان؛ بهزادفر، مصطفی؛ تاثیر تراکم جمعیتی بر شاخص های کیفیت زندگی شهری، 1397